سامرا از شهرهای زیارتی عراق است که در قرن سوم هجری به دست معتصم عباسی ساخته شد و پایتخت عباسیان قرار گرفت. ازآنجاکه مرقد امام دهم و یازدهم شیعیان (علیهما السلام) در این شهر واقع شده و امام دوازدهم (عج) نیز در همین شهر به دنیا آمده و از نظرها غایب شده است، سامرا از دیرباز، مقصد سفرهای زیارتی شیعیان و محبان اهل بیت بوده است. افزون بر شیعیان، اهل سنّت نیز برای زیارت به این شهر سفر می کردند. همچنین برخی مسافران اروپایی ایران که از راه زمین سفر می کردند، از این شهر گذشته و برخی ویژگی های معماری این شهر و آداب و رسوم مردم آن را نوشته اند. آنچه از این شهر در سفرنامه ها آمده، دربردارنده مطالبی درباره مسیر سامرا، توصیف شهر و فرهنگ ساکنان اهل سنّت آن، حرم مطهر امامیین عسکریین (علیهما السلام) و سرداب و چاه غیبت، آداب زیارت و شرح دیدار با مراجع و بزرگان این شهر است. برخی نیز به دشواری ها و مشکلات این سفر اشاره کرده اند. این مقاله، آینه ای است از مشاهدات مسافرانی که مدتی در سامرا اقامت داشته یا از این شهر گذشته اند و آنچه در سفرنامه های آنان آمده را به صورت موضوعی در اختیار خوانندگان قرار می دهد.
