تحلیل انتقادي مردسالاري در داستان زري سلطان از کتاب شازدۀ حمام پاپلی یزدي

مژگان دیباج1، طیبه جعفري2
چکیده
مردسالاری در اکثر جوامع از چنان قـدرت و جایگـاهی برخـوردار اسـت کـه نمودهای مختلف آن را در بیشتر بخشها از جمله ادبیات میتوان دید.
که شرح خاطرات پاپلی یزدی است، روایتگر جلوههای مختلف زبـانی و غیرزبـانی مردسـالاری خشـن، مقتـدر و معمـولاً بـدزبانی اسـت کـه تازیانـۀ آسیبهای جسمی و روحی بر پیکرۀ نحیف و مظلوم زنان و دختران مـیزنـد. هدف از این پژوهش، بررسی مردسـالاری در داسـتان زری سـلطان از شـازدۀ حمام از دیدگاه جامعـهشـناختی اسـت و بـرای دسـتیابی بـه آن، الگـوی سـه مرحلهای فرکلاف انتخاب شده است. یافتهها حاکی از آن است که مردسالاری در مرحلۀ توصیف، در عبارتبندی افراطـی، اسـمسـازی، وجهیـت رابطـهای، صفت جانشین موصوف، واژگان محاورهای، تکرار و معرفه نمودی برجسـته و بارز یافته است. در مرحلۀ تفسیر نیـز بافـت مـوقعیتی، روایتگـر غلبـۀ اندیشـۀ مردسالاری در داستان است و ظاهر و معنای کلام، به طـور کامـل در خـدمت این گفتمان هستند. در مرحلۀ تبیین نیـز بـه عوامـل اجتمـاعی مـؤثر در ایجـاد اندیشۀ مردسالاری پرداخته شد. نتیجه اینکه در داستان زری، نشانههـای زبـانی در سـطوح مختلـف واژگـانی و دسـتور زبـان و مـتن، روایتگـر نظـام قـدرت مردسالارانهای است که از طریق آنها میتوان به تفسیر متن پرداخت و تحلیلـی
اجتماعی از آن به دست داد. واژگان کلیدي: شازدۀ حمام، داستان زری سـلطان، تحلیـل انتقـادی گفتمـان، مردسالاری.

1. دکتري زبان و ادبیات فارسی. ایمیل
2. دکتري زبان و ادبیات فارسی