«نشانه های زبانی در خاطرات حاج سیاح بر اساس الگوی فرکلاف»
چکیده مقاله:
الگوی سه بعدی تحلیل انتقادی گفتمان، این امکان را فراهم می‍‌آورد که تحلیلگر با توصیف درون‌متنی نشانه‌های زبانی و تفسیر و تبیین اجتماعی آن‌ها بازتاب ایدئولوژی و سلطه نظام قدرت را بررسی کند. هدف از این پژوهش، بررسی ایدئولوژی و سلطه نظام قدرت در لایه‌های مختلف درون‌متنی و برون‌متنی خاطرات حاج سیاح است. یافته‌ها نشان میدهد در سطح توصیف، شیوه و بسامد کاربرد واژگان، شاخصها، افعال کنشی، افعال مثبت و معلوم، جملات ساده و فرایند اسم سازی، در سه سطح واژگانی، نحوی و متن، ارتباطی برجسته با نظام قدرت دارد. در بخش ارزش‌های رابطهای نیز کاربرد نقل قولها، غلبه وجه خبری، کاربرد ضمیر متناسب با شان اجتماعی مرجع و جنبه‌های سازمانی گفتگو از عوامل بازنماینده روابط کنشگران، متناسب با جایگاه قدرت ایشان است و رابطه قدرت و ایدئولوژی و زبان را نشان میدهد در سطح ارزش‌های بیانی نیز استعاری نبودن زبان و کاربرد نمونه‌های اندکی از آن، مواجهه صریح و بی‌پروای نویسنده با نظام قدرت را نشان میدهد. در سطح متن نیز، دو ساخت متفاوت در این اثر به کاررفته است. نتیجه آنکه در اثر مورد بررسی، نظام قدرت و جایگاه نویسنده نسبت به آن، تاثیری برجسته در استفاده از نشانه‌های زبانی در سطوح مختلف واژگانی و نحوی دارد.
مجموعه کامل مقالات فصلنامه متن پژوهی ادبی دوره 25 شماره 90 ، در پایگاه استنادی کنفرانسهای کشور (CIVILICA.com) درج و نمایه سازی گردیده‌است.
