چکیده
یکی از سفرنامه های ناشناختۀ اواخر دورة ناصری سفرنامه ای موسوم به سفرنامۀ کرمان است که در سال 1309 ه.ق. نوشته شده است. این سفرنامه حاصل سفری ماموریتی است که نویسندة آن شرح سفرش را از تبریز تا کرمان به رشتۀ تحریر درآورده است. نویسندة سفرنامه که تاکنون ناشناخته مانده بود، در مقالۀ حاضر شناسایی شده است. این مقاله در پیِ معرفی این نسخۀ یکتا، شناساییِ نویسندة آن و مقوله بندی داده های آن جهت شناسایی اطلاعات موجود در آن ، برای تاریخ اجتماعی و اقتصادی اواخر عصر ناصری دربارة برخی
از شهرهای مهم این مسیر است. یافته های پژوهش نشان میدهد نسخۀ سفرنامه، نسخه ای منحصر به فرد است، که نویسندة آن میرزا اسماعیل خان بنان السلطنه از کارکنان دستگاه عبدالحسین میرزا فرمانفرما بوده است.
همچنین به نظر میرسد که کاتب هم بنان السلطنه بوده است. داده های سفرنامه برای شناخت تاریخ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اواخر دورة ناصری واجد اهمیت است و نیمی از این سفرنامه مربوط به ایالت اصفهان و مخصوصا شهر اصفهان است.
واژه های کلیدی : سفرنامه، اسماعیل خان بنان السلطنه، قاجاریه، تبریز، کرمان.
مجلّة مطالعات ايرانی
دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی
دانشگاه شهید باهنر کرمان
شمارة پانزدهم سال سی ام، پاییز و زمستان 1395
