یکی از مهم ترین ویژگی های بقاع متبرکه و امامزادگان، جاذبۀ معنوی آنهاست. این ویژگی زمانی بیشتر جلوه گر می شود که می بینیم افرادی با مذاهب و فرهنگ هایی غیراسلامی از راه های دور به دیدار این اماکن می آیند. ازاین روست که سفرنامه ها از گنجینه های ادبی و هنری باارزشی هستند که علاوه بر جذابیت هنری و تاریخی، دارای ظرایف و نکات فراوانی در این مورد هستند. با مطالعۀ این سفرنامه ها می توان به وضعیت مکان های مقدس و متبرک در جوامع اسلامی و خصوصیات آنها پی برد. به دلیل کثرت و تنوع سفرنامه ها، تقسیم بندی سفرنامه ها راهگشایی این تحقیق خواهد بود. در این تقسیم بندی می توان سفرنامه های معاصران را از سفرنامه های گذشته و همچنین سفرنامه های مذهبی را از غیرمذهبی جدا کرد. مسائل مختلف مربوط به مذهب از قبیل اعتقادات مذهبی، باورهای دینی، نمای ظاهری اماکن مذهبی و شیوۀ اجرای آداب دینی در داخل مساجد و کلیساها نیز از دید سفرنامه نویسان مخفی نمانده است که این عوامل نیز می تواند بخشی از اجزای این تقسیم بندی باشد.
هدف از این تحقیق، آشنایی کلی با نحوۀ برخورد سفرنامه نویسان قدیم و جدید با فضای معنوی شهرهای مذهبی و مقایسه حال و هواهای متفاوت سفرنامه نویسان با یکدیگر و یادآوری نکات مهم (مثبت و منفی)مربوط به بقاع متبرکه و اماکن مقدس شیعیان است. از سوی دیگر می خواهیم به این نکته اشاره کنیم که اگر به تصویرسازی سفرنامه نویسان در بیان واقعیات دقت کنیم، می توان با رفع کاستی هایی که گاه از دید ما پنهان است، برجاذبۀ این اماکن افزود و از این را روز به تقویت بنیان های دینی یاری رساند.
منبع : مجله وقف میراث جاویدان » زمستان 1384 – شماره 52 , محمود امیری