کتاب سیر اندیشه در بستر زمان (جلد سوم) نوشتهٔ علیاکبر ضیایی در انتشارات بین المللی امین چاپ شده است. این جلد حاوی خاطراتی از بوسنی و هرزگوین و آلبانی است.
درباره کتاب سیر اندیشه در بستر زمان (جلد سوم)
در این کتاب با خاطرات نویسنده از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۸ یعنی دوران مأموریت به آلبانی تا پایان مأموریت بوسنی و هرزگوین آشنا میشوید. طبیعی است در بیش از یک دهه از زندگی حوادث بسیاری اتفاق میافتد که شاید بیان همه آنها ضرورتی نداشته باشد و البته ممکن است آن حوادث دارای اهمیت تاریخی زیادی هم بوده باشند و عدم یادآوری از اهمیت آنها نمیکاهد. منطقه بالکان از جوانب زیادی برای ما ایرانیان اهمیت دارد که میتوانیم با برنامهریزیهای دقیق از ظرفیتهای مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در این منطقه بهره لازم را ببریم. زبان فارسی زمانی بسیار دور در دوران هخامنشیان با سیطره اقوام پارسی بر بخش زیادی از بالکان تا شمال آلبانی یعنی اشکودرا در میان اقوام ایلیری و اسلاو نفوذ داشته و حتی نام برخی از کوهها و جاهای تاریخی بالکان نیز به زبان فارسی بوده و مرز امپراطوری هخامنشی تا سکودر و رودخانه دانوب در اروپای مرکزی امتداد داشته است. پس از فتح منطقه بالکان توسط عثمانیها نیز باری دیگر زبان فارسی بهعنوان زبان فرهنگ در میان اقوام بالکان رواج یافت و بسیاری از اندیشمندان این منطقه آثاری را به زبان فارسی و یا بر متون ادبی فارسی شروحی را نگاشتند که بر اهمیت جایگاه فرهنگ ایرانی در منطقه اروپای مرکزی و بالکان دلالت میکند. دانشمندانی چون فوزی موستاری با نوشتن کتاب بلبلستان به سبک گلستان سعدی و سودی بوسنوی با نوشتن شرحی مفصل بر دیوان حافظ شیرازی و شعرای بنامی چون نعیم فراشری از آلبانی با سرودن اشعاری به نام تخیلات بر غنای هر چه بیشتر زبان و ادبیات فارسی افزودند و یکی از وظایف دستگاههای فرهنگی در کشورمان احیا و یادآوری شکوه گذشته زبان فارسی در میان مردم بالکان است. ورود اسلام در منطقه بالکان با همه گرایشهای صوفیانه شیعی و سنی و نیز مذهب حنفی ماتریدی و اشعری نیز توانست پیوندی عمیق بین مسلمانان منطقه بالکان با دیگر همکیشان خود در خاورمیانه ایجاد کند و در این میان سهم ایران در غنا بخشیدن به معنویت دینی و طریقتهای تصوف و نیز معارف اهلبیت غیرقابلانکار است و این خود یکی از مهمترین ظرفیتهای فرهنگی برای ارتباط با مسلمانان منطقه بالکان بشمار میآید. پس از فروپاشی نظام کمونیسم در اتحاد جماهیر شوروی سابق زمینه برای ارتباط بیشتر با مسلمانان منطقه بالکان فراهم آمد و البته دیگر کشورهای اسلامی و عربی نیز در این رقابت به شکل سازنده و غیرسازنده و حذفی حضور یافتند اما کمکهای عاشقانه مردم ایران به مسلمانان بالکان در جنگهای داخلی بوسنی و آلبانی و کوزوو برگی زرین در تاریخ روابط دوجانبه افزود که هیچگاه از ذهن و خاطره مسلمانان بالکان فراموش نخواهد شد.
منبع