خانم “کارلاسرنا”، سیاح ایتالیایی قرن نوزدهم بود که بارها به شرق سفر کرد و از خود سفرنامههایی بر جای گذاشته است .از جمله سفرنامه او به ایران در سال 1362ترجمه و توسط انتشارات زوار به چاپ رسیده است .کتاب حاضر شرح مسافرت نام برده به “گرجستان “است که ترجمهای از آن از میرزا عیسی خان گروسی در عصر قاجار در دست است و نسخه خطی آن اکنون تصحیح و چاپ شده است .کارلاسرنا سفر به “قفقاز “را در سال 1876م شروع کرد، اما به دلیل جنگ روس و عثمانی آن سفر را نیمه کاره گذاشت، به ایتالیا برگشت و مجددا در سال 1877به تکمیل سفر گرجستان پرداخت .وی در ژانویه سال 1877م (محرم 1294ه ق) با گاری چاپاری به سوی “کاخت “حرکت کرده، در اواخر همان سال از باکو به ایران آمده و بخش ایران سفر خود را انجام داده است، سپس مجددا از طریق انزلی و آستارا به روسیه مراجعت کرده و دنباله سفر قفقاز را از سر گرفته است .آن چه در این کتاب آمده ترجمه دو بخش از سفرنامه “کارلاسرنا ” به “قفقاز “است :قسمت اول به سیر و سیاحت ولایات “سیناخ “و “کاخت “اختصاص دارد و قسمت دوم که در سال 1881م .( 1298ه ق) صورت گرفته مربوط است به دیدار از ایالات “سامورزاکان “و “ابخاز .”نگارنده در این سفرنامه مخاطب را با وضع معاش و زندگی هموطنان سابق و همسایگان فعلی خود در مناطق مختلف قفقاز آشنا میکند و نشانههایی از گستردگی فرهنگ ایرانی و دامنه نفوذ اسلام تا کرانههای شرقی “دریای سیاه “را نشان میدهد .”…میتوانیم مشابهتهای فرهنگی و نوع برداشت اهالی را از تاریخ شخصیتهای مشترک، همچنین دیدگاه آنان را نسبت به اعمال و رفتار حکام و شاهان گذشته دریابیم و نمونههایی از انگیزشهای اجتماعی و تحریکات روانی را ملاحظه کنیم که زمینههای جداییپذیری را در ایالاتی همچون گرجستان، ارمنستان و آذربایجان فراهم آورد …کارلاسرنا به تمام موزههای طبیعی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، سیاسی و اقتصادی سر میکشد و ضمن گزارش وضع راهها، کوهها، رودها، آب و هوا، جنگ و دیگر نکات زیست محیطی، به مباحث قوم شناسی، جمعیت شناسی، دین شناسی، مردم شناسی، آموزش و پروش، بهداشت، انتظامات، راهداری، وسایل حمل و نقل، ظرفیتهای کشاورزی، امکانات صنعتی و معدنی و …میپردازد و از ذکر جزئیاتی درباره باورها، خرافات و طرز تغذیه و نوع غذاهایی که در مراسم عروسی و عزا مصرف میشود و تشریح سبک معماری و مصالح و تزئینات ساختمان معابد و کلیساها و پلها و مساجد و حتی فهرست محتویات صندوقهای خیرات و نذورات امامزادهها و آمار قبرها و قبرستانها و گنجایش سربازخانهها و بیمارستانها و کاروانسراها و … پرهیزی ندارد .”در ابتدای کتاب، تاریخچهای از گذشته سرزمین گرجستان در طول تاریخ و ویژگیهای جغرافیایی، اقلیمی، جمعیتی، فرهنگی، تقسیمات کشوری و ویژگیهای سیاسی امروز گرجستان عرضه شده و سپس فهرستی از منابع مربوط به تاریخ گرجستان درج شده است .متن سفرنامه با عکسهای متعددی از مردم و اماکن بازدید شده مادام کارلاسرنا همراه است و با توضیحاتی درباره اسامی افراد و مکانها به قلم مصحح به پایان میرسد .