کتاب سیاحتنامه ابراهیم بیک اثر زین العابدین مراغه‌ای در اواخر سلطنت و حیات ناصرالدین شاه چاپ و منتشر شد و تاریخی شیرین و واقعی از وضعیت ایران در زمان قاجار را شرح می‌دهد.
ابراهیم‌بیگ یک تاجر زاده ایرانی است که در مصر بزرگ شده و ثروتی اندوخته است. بین او و دختری از خانه زادانش به نام محبوبه تعلق خاطری هست. اما عشق بزرگتر و محبوبه واقعی‌اش ایران یا به قول یکی از آدم‌های قصه «ایران خانم» است. عشقی که نویسنده شرایط رشد و پرورش آن را در محیط خانواده‌انش نشان داده است. در عالم خیال وطن را بی نقص‌ترین و منزه‌ترین جاهای دنیا می‌داند، تا حدی که حاضر نیست هیچ خبر ناگواری راجع به ایران بپذیرد یا حتی بشنود. در برابر هر سخن واهی اما امید بخشی درباره ایران را با دادن پاداش به گوینده اش استقبال می‌کند.سرانجام ابراهیم‌بیگ برای زیارت مرقد امام هشتم و نخستین دیدار از وطن معبود از راه عثمانی رهسپار ایران می‌شود و…
این کتاب تاثیر زیادی در آگاهی اجتماعی و سیاسی جامعه ایران در آستانه جنبش مشروطه ایران داشته است و می‌توان آنراہ آیینه‌ای تمام قد از ایران زمان قاجار دانست.
ادوارد براون می‌نویسد: سیاحتنامه ابراهیم‌بیگ که انتشار آن همزمان با دوره مشروطیت بود، در تحریک حس نفرت و انزجار مردم ایران نسبت به حکومت مخرب و افتضاح آمیز مخصوص دوره سلطنت قاجار نقش بزرگی داشته و شهرت بسزایی در میان عامه به هم زد. در زمان قاجار از هر کس این کتاب گرفته می‌شد مورد غضب قرار می‌گرفت.
سیاحتنامه ابراهیم‌بیگ در واقع دائرةالمعارف جامع اوضاع ایران در اواخر قرن سیزدهم هجری است که با قلمی تند و بی پروا و بی گذشت تحریر شده است…. این نخستین رمان اصیل اجتماعی از نوع اروپایی در زبان فارسی است که زندگی مردم ایران را همچنان که بوده تشریح کرده و از این حیث شباهت زیادی به رمان نفوس مرده نیکلاگوگول، نویسنده بزرگ روس پیدا می‌کند.
