این کتاب سفرنامه ی یکی از دریاسالاران ترک بنام سید علی کاتبی است که در زمان شاه طهماسب صفوی بفرماندهی ناوگان عثمانی در دریای سرخ و خلیج فارس منصوب شده بود و ماموریت داشت که تعدادی از کشتی های عثمانی را که در بندر بصره بودند به پایگاه سوئز در دریای سرخ برگرداند. عاقبت هم طوفان های سخت و بادهای شدید دریائی کشتی های او را به سواحل غربی هند کشاند و چون بازگشت از راه دریا برایش ممکن نبود باتفاق گروهی از افسران مجبور به سفر زمینی گشت. در این سفر، از سرزمین های متعددی در هند و افغانستان و ماورالنهر عبور کرد و بعد هم از راه مشهد به ایران آمد، و در قزوین به حضور شاه طهماسب باریافت و عاقبت از طریق بغداد به استانبول بازگشت. سیدعلی شرح این سفر دور و دراز را که چهارسال طول کشید در کتاب ” مرات الممالک ” نوشت و آن را به سلیمان قانونی هدیه کرد.
سیدی علی رئیس (۱۴۹۸–۱۵۶۳) یک دریادار و دریانورد عثمانی بود. او جناح چپ ناوگان عثمانی را در نبرد پروزا در سال ۱۵۳۸ رهبری کرد. وی بعداً به درجه دریادار ناوگان عثمانی در اقیانوس هند ارتقا یافت و به همین ترتیب، در سال ۱۵۵۴ چندین بار با نیروهای پرتغالی مستقر در شهر گوای هند روبرو شد.
از شناخته‌شده‌ترین کتاب‌های او می‌توان به مرآت الممالک (سفرنامه هند به قسطنطنیه)، مرآت کائنات (ستاره‌شناسی) و کتاب المحیط: المحیط فی علم الافلاک و البحور (ستاره‌شناسی و دریانوردی) اشاره کرد. کتاب‌های او به زبان‌های زیادی از جمله انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، آلمانی، یونانی، عربی، فارسی، اردو، روسی و بنگالی ترجمه شده‌اند و جزو بهترین آثار ادبی مربوط به دوره عثمانی به‌شمار می‌آیند.
