معرفی کتابِ: اردو سفرنامے انیسویں صدی میں- مولف:قدسیہ قریشی- ناشر مولف- فوٹو آفسیٹ پرنٹرز،دہلی، 1987
کتابِ «سفرنامه های اردو در قرن 19 میلادی» رساله دکتری خانم قدسیه قریشی بود که در سال 1987 از دانشگاه دهلی، هندوستان دفاع شد.این کتاب در 5 باب نوشته شده است:
باب اول: تعریف سفرنامه و آغاز سفرنامه نویسی در دنیا، معرفی سفرنامه های مهم نخست در انگلیسی، عربی و فارسی، سفرنامه نویسی در قرن 19 میلادی به زبان اردو، اقسام سفرنامه در زبان اردو
باب دوم: معرفی سفرنامه های به زبان اردو در قرن 19 میلادی و تقسیم بندی آنها به لحاظ موضوع:
* سفرنامه های مذهبی نوشته شده درباره: حجاز، ایران، عراق، سوریه، کشورهای اسلامی، کشورهای عربی (در این بخش 16 سفرنامه معرفی شده است که در سال های 1855 تا 1900 میلادی نوشته شده است)
سفرنامه های نوشته شده درباره داخل هندوستان درباره: پنجاب، کشمیر، دهلی (در این قسمت 14 سفرنامه معرفی شده است که بین سال های 1824 تا 1894 نوشته شده است)
* سفرنامه های نوشته شده درباره شرق مانندِ: مصر، سوریه، قسطنطنیه، ایران (در این قسمت سفرنامه های نوشته شده بین 1860 تا –1900 که سفرنامه ایران ژنرال سر تامس ادوارد گاردن و سفرنامه محمد حسین آزاد درباره ایران است)
**** سفرنامه های نوشته شده درباره اروپا و کشورهای دیگر مانندِ: لندن، روسیه، ژاپن، آمریکا، آفریقا
باب سوم: اهمیتِ تاریخی، فرهنگی و اجتماعی سفرنامه ها
باب چهارم: برسیِ سفرنامه و سفرنامه نویسان مهم به زبان اردو در قرن 19 میلادی
«مثنوی نادر» از: نادر – «عجائبات فرنگ»- از: یوسف خان کمبل پوش- «مسافران لندن» – از: سر سید احمد خان- «سفرنامه پنجاب» – از: سر سید احمد خان- «سیر ایران» – از: محمدحسین آزاد- «سفرنامه روم و مصر و شام»- از : شبلی نعمانی- «دهلی و اطراف آن» از: مولانا عبدالحی
باب پنجم: اهمیت سفرنامه ها در شکوفایی نثرِ اردو
بررسی کوتاه نثر اردو پیش از قرن 19 میلادی- پس منظر تاریخی و سیاسی نثر اردو در قرن 19میلادی- نثر اردو در آغاز قرن 19 میلادی- کمپانی هند شرقی و تاسیس فورت ویلیام کالج- سبک های مختلف سفرنامه های اردو- اهمیت سفرنامه ها در شکوفایی نثر اردو
انتخاب کتاب و ترجمه متن فوق به کوشش سرکارخانم دکتر لیلا عبدی خجسته
